Hậu môn nhân tạo đại tràng là gì?
Mở hậu môn nhân tạo đại tràng là gì?
Mở hậu môn nhân tạo đại tràng là phẫu thuật tạo ra một lỗ mở thông từ đại tràng (ruột già) qua thành bụng để dẫn lưu chất thải (phân) ra ngoài cơ thể thay thế cho hậu môn thật. Phẫu thuật mở hậu môn nhân tạo đại tràng có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn, và thường được thực hiện sau các ca phẫu thuật hoặc chấn thương ở ruột.
Có 2 loại hậu môn nhân tạo đại tràng phổ biến:
- Hậu môn nhân tạo đại tràng kiểu đầu tận (end colostomy): Phần cuối của đại tràng được đưa ra ngoài qua thành bụng, có thể được gập lại như một chiếc cổ tay áo, sau đó khâu vào da bụng để tạo một lỗ mở được gọi là lỗ mở thông ruột qua da. Phân chảy ra từ lỗ thông này sẽ được chứa trong một chiếc túi hậu môn nhân tạo gắn bên ngoài cơ thể. Loại này thường dùng cho các ca mở hậu môn nhân tạo vĩnh viễn.
- Hậu môn nhân tạo đại tràng kiểu quai (loop colostomy): Tạo một lỗ ở trên thành đại tràng và khâu nối nó với một lỗ tương ứng trên thành bụng. Loại này thường là tạm thời nên có thể đóng hậu môn nhân tạo lại bằng cách tách đại tràng ra khỏi thành bụng và khâu các lỗ mở, giúp đại tràng hoạt động bình thường trở lại.
Bệnh nhân đang sử dụng túi hậu môn nhân tạo hollister
Khi nào cần làm hậu môn nhân tạo đại tràng?
Phẫu thuật mở hậu môn nhân tạo đại tràng có thể được chỉ định để điều trị một số bệnh lý và tình trạng khác nhau, bao gồm:
- Dị tật bẩm sinh, chẳng hạn như hậu môn thật bị tắc hoặc không lỗ ra.
- Biến chứng từ túi thừa đại tràng. Đây là những túi nhỏ phình ra ở thành đại tràng, thường gặp ở người trên 60 tuổi. Khi túi thừa bị viêm (viêm túi thừa) hoặc gây chảy máu nghiêm trọng, chúng có thể cần phẫu thuật.
- Bệnh viêm ruột, chẳng hạn như viêm loét đại tràng và bệnh Crohn.
- Chấn thương ở đại tràng hoặc trực tràng.
- Tắc ruột một phần hoặc toàn bộ, khiến chất thải không thể đi qua bình thường.
- Ung thư đại tràng hoặc trực tràng.
- Vết thương hoặc lỗ rò ở tầng sinh môn. Lỗ rò là kết nối bất thường giữa các cơ quan bên trong cơ thể hoặc giữa một cơ quan với da. Ở nữ giới, tầng sinh môn nằm giữa hậu môn và âm hộ. Ở nam giới, tầng sinh môn nằm giữa hậu môn và bìu.
Bác sĩ thường ưu tiên làm hậu môn nhân tạo tạm thời nếu có thể, giúp phần ruột có thời gian hồi phục trước khi nối lại. Một số trường hợp chẳng hạn như nhiễm trùng hoặc chấn thương nặng, cần mở hậu môn nhân tạo để giảm áp lực lên ruột và hỗ trợ quá trình lành thương.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, làm hậu môn nhân tạo vĩnh viễn là bắt buộc. Điều này thường xảy ra với những trường hợp bị ung thư và cần cắt bỏ trực tràng hoặc khi các cơ kiểm soát việc đi ngoài không còn hoạt động được.
Trước khi phẫu thuật, hãy trao đổi với bác sĩ để hiểu rõ hậu môn nhân tạo đại tràng của bạn có thể đóng lại hay không và lên kế hoạch chăm sóc hậu môn nhân tạo phù hợp.
Hoạt động của hệ tiêu hóa sau mở hậu môn nhân tạo đại tràng
Phẫu thuật hậu môn nhân tạo đại tràng không làm thay đổi cách hệ tiêu hóa hoạt động. Thông thường, sau khi nhai và nuốt, thức ăn sẽ đi qua thực quản vào dạ dày. Sau đó, thức ăn di chuyển xuống ruột non để hấp thụ chất dinh dưỡng, rồi tiếp tục đến đại tràng (ruột già). Tại đây, nước được hấp thụ dần giúp phân trở nên đặc hơn trước khi lưu trữ trong trực tràng và thải ra ngoài qua hậu môn.
Túi hậu môn nhân tạo 2 mảnh Mepro dính chắc, giá thành hợp lý
Quá trình tiêu hóa trong đại tràng được diễn ra như sau:
- Đại tràng lên (bên phải cơ thể): Phân ở dạng lỏng, có tính axit nhẹ và chứa nhiều enzyme tiêu hóa.
- Đại tràng ngang (vắt ngang phần trên của bụng): Quá trình hấp thụ nước tiếp tục, làm phân đặc dần.
- Đại tràng xuống và đại tràng sigma (bên trái cơ thể dẫn đến trực tràng): Phân trở nên đặc hơn, ít axit hơn và chứa ít enzyme hơn trước khi được thải ra ngoài.
Vị trí đặt hậu môn nhân tạo đại tràng ảnh hưởng đến đặc điểm của phân và mức độ kích ứng da như sau:
- Hậu môn nhân tạo đại tràng lên hoặc ngang: Phân lỏng hơn, chứa nhiều axit và enzyme tiêu hóa hơn, dễ gây kích ứng da vùng bụng.
- Hậu môn nhân tạo đại tràng xuống hoặc sigma: Phân đặc hơn, ít axit hơn nên giảm nguy cơ kích ứng da.
Chính vì vậy, việc chăm sóc vùng da xung quanh hậu môn nhân tạo rất quan trọng để bảo vệ da và chống loét da về sau.
Rủi ro của phẫu thuật hậu môn nhân tạo đại tràng
Phẫu thuật hậu môn nhân tạo đại tràng dù là một thay đổi lớn trong cuộc sống, nhưng về mặt kỹ thuật đây không phải là một ca phẫu thuật phức tạp. Thủ thuật này sẽ được thực hiện dưới gây mê toàn thân, do đó, bạn sẽ ngủ và không cảm thấy đau trong suốt quá trình phẫu thuật. Làm hậu môn nhân tạo có thể được thực hiện theo hai phương pháp:
- Phẫu thuật mở: Tạo một vết rạch lớn trên bụng để tiếp cận đại tràng.
- Phẫu thuật nội soi: Tạo vài vết rạch nhỏ và sử dụng dụng cụ nội soi để thực hiện giúp rút ngắn thời gian phục hồi.
Cũng như bất kỳ ca phẫu thuật nào, gây mê toàn thân có thể gây ra phản ứng phụ như khó thở hoặc phản ứng không mong muốn với thuốc. Ngoài ra, phẫu thuật này cũng có một số rủi ro riêng, bao gồm:
Trong quá trình phẫu thuật:
- Chảy máu
- Tổn thương các cơ quan lân cận
- Nhiễm trùng
Sau phẫu thuật:
- Hẹp lỗ hậu môn nhân tạo
- Mô sẹo gây tắc ruột
- Kích ứng da xung quanh hậu môn nhân tạo
- Vết mổ bị hở
- Thoát vị tại vết mổ
Tham khảo nguồn Johns Hopkins University