Chuẩn bị cho phẫu thuật hậu môn nhân tạo như thế nào?
Cần chuẩn bị gì cho phẫu thuật hậu môn nhân tạo?
Trước khi phẫu thuật, bạn hãy trao đổi kỹ với bác sĩ về các lựa chọn phẫu thuật và cách chăm sóc sau mổ. Ngoài ra, trước hoặc hẫu phẫu, bạn có thể tham gia vào một nhóm hỗ trợ bệnh nhân mở hậu môn nhân tạo hoặc gặp gỡ người đã từng trải qua cuộc phẫy thuật này, từ đó sẽ giúp bạn nhanh thích nghi hơn với cuộc sống có hậu môn nhân tạo.
Nếu phẫu thuật làm hậu môn nhân tạo không phải là cấp cứu, đội ngũ y tế sẽ cung cấp cho bạn các hướng dẫn cụ thể về chế độ ăn uống và thuốc men trước khi phẫu thuật. Hãy tuân thủ theo tất cả các hướng dẫn và đừng ngại ngần liên hệ với bác sĩ nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hay thắc mắc nào.
Quá trình thực hiện phẫu thuật hậu môn nhân tạo
Tùy thuộc vào lý do bạn cần phẫu thuật hậu môn nhân tạo, bác sĩ sẽ thực hiện ở một trong bốn phần của đại tràng: đại tràng lên, đại tràng ngang, đại tràng xuống hoặc đại tràng sigma.
- Hậu môn nhân tạo đại tràng ngang. Phẫu thuật này được thực hiện ở phần giữa của đại tràng với lỗ thông nằm ngang ở vùng bụng trên. Đây thường là phẫu thuật tạm thời, được chỉ định trong các trường hợp viêm túi thừa, bệnh viêm ruột, ung thư, tắc nghẽn, chấn thương hoặc dị tật bẩm sinh. Trong trường hợp này, phân sẽ được thải qua lỗ thông trước khi đến đại tràng xuống. Lỗ thông có thể có một hoặc hai lỗ: một lỗ để thải phân và một lỗ để bài tiết chất nhầy từ phần đại tràng còn lại. Nếu chỉ có một lỗ thông thì chất nhầy sẽ được thải qua hậu môn thật.
- Hậu môn nhân tạo đại tràng lên. Phẫu thuật này được thực hiện ở phía bên phải bụng, chỉ để lại một phần nhỏ của đại tràng hoạt động. Loại phẫu thuật này thường chỉ thực hiện khi có tắc nghẽn hoặc bệnh lý nghiêm trọng ngăn cản việc thực hiện mở hậu môn nhân tạo ở các phần tiếp theo của đại tràng.
- Hậu môn nhân tạo đại tràng xuống. Phẫu thuật này được thực hiện ở phía dưới bên trái của bụng.
- Hậu môn nhân tạo đại tràng sigma. Đây là loại phẫu thuật phổ biến nhất, được thực hiện ở vị trí thấp hơn một chút so với phẫu thuật hậu môn nhân tạo đại tràng xuống.
Điều gì xảy ra sau phẫu thuật hậu môn nhân tạo?
Sau phẫu thuật, bạn có thể bắt đầu uống nước đá trong ngày đầu tiên. Ngày hôm sau, bạn có thể sẽ được cho uống chất lỏng trong suốt. Nhiều người có thể ăn uống bình thường trong vòng 2 ngày sau phẫu thuật.
Hậu môn nhân tạo bình thường sẽ ẩm và có màu hồng hoặc đỏ. Mới đầu hậu môn nhân tạo có thể trông đỏ sẫm và bị sưng, thậm chí có vết bầm tím. Nhưng đừng quá lo lắng, vì sau vài tuần, màu sắc sẽ nhạt dần và vết bầm tím sẽ biến mất.
Băng hoặc túi hậu môn nhân tạo trong suốt ngay sau phẫu thuật có thể sẽ không phải là loại mà bạn sẽ sử dụng khi về nhà. Hậu môn nhân tạo sẽ thải phân từ đại tràng vào túi hậu môn nhân tạo và phân có thể lỏng hơn so với trước khi phẫu thuật. Độ đặc của phân sẽ phụ thuộc vào loại hậu môn nhân tạo và phần đại tràng còn hoạt động.
Tại bệnh viện
Phẫu thuật hậu môn nhân tạo yêu cầu nằm viện từ 3 ngày đến một tuần, tùy vào lý do thực hiện. Nếu phẫu thuật là cấp cứu thì thời gian nằm viện có thể kéo dài hơn. Trong suốt thời gian này, bạn sẽ được hướng dẫn chăm sóc hậu môn nhân tạo và cách sử dụng túi hậu môn nhân tạo.
Y tá sẽ chỉ bạn cách làm sạch hậu môn nhân tạo bằng nước ấm sau khi về nhà. Hãy nhẹ nhàng lau khô hoặc để khô tự nhiên. Một chút máu là điều bình thường trong quá trình vệ sinh.
Dành thời gian ở bệnh viện để làm quen với việc chăm sóc và sử dụng các phụ kiện hậu môn nhân tạo. Với hậu môn nhân tạo đại tràng lên hoặc ngang, bạn sẽ cần đeo túi hậu môn nhân tạo nhẹ và có thể tháo rời được. Có nhiều dòng túi hậu môn nhân tạo 2 mảnh có thêm vật liệu chống mùi nhưng với mức giá mềm như Mepro, Ostomy Care...
Trường hợp hậu môn nhân tạo đại tràng xuống hoặc đại tràng sigma có thể học cách dự đoán khi nào sẽ đi ngoài và chỉ đeo túi khi cần. Bạn cũng có thể học cách kích thích nhu động ruột để kiểm soát việc đi vệ sinh.
Trước khi ra viện, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc y tá chăm sóc để chọn loại túi hậu môn nhân tạo phù hợp với bạn. Loại túi phù hợp sẽ phụ thuộc vào loại hậu môn nhân tạo, chiều dài của nó, hình dáng bụng và cân nặng của bạn.
Tại nhà
Da xung quanh hậu môn nhân tạo sẽ tương tự như những phần da còn lại của bụng. Tuy nhiên, do phải tiếp xúc với phân, đặc biệt là phân lỏng thì da dễ bị kích ứng hơn. Dưới đây là một số mẹo giúp bảo vệ làn da của bạn:
- Đảm bảo túi và đế dán có kích thước phù hợp.
- Thay túi khi đầy khoảng 1/3 để tránh rò rỉ và kích ứng da. Đừng đợi cho đến khi da ngứa hoặc rát.
- Tháo túi nhẹ nhàng thay vì dựt mạnh.
- Sử dụng bột chống loét (hoặc kem bảo vệ da) nếu da bị kích ứng mặc dù đã áp dụng các biện pháp trên.
Túi hậu môn nhân tạo 2 mảnh Mepro dính chắc chắn kèm bộ lọc khử mùi thoát khí hiệu quả
Hãy gọi cho bác sĩ nếu bạn gặp phải một trong những triệu chứng sau:
- Cơn co thắt kéo dài hơn 2 giờ
- Hậu môn nhân tạo bị tắc hoặc xẹp
- Hậu môn nhân tạo chảy máu nhiều hoặc có lượng máu vừa phải trong túi (lưu ý ăn củ cải đường có thể khiến phân có màu đỏ)
- Vết thương hoặc rách nghiêm trọng lỗ thông hậu môn nhân tạo
- Kích ứng da kéo dài
- Buồn nôn hoặc nôn liên tục
- Mùi hôi bất thường kéo dài hơn một tuần
- Thay đổi kích thước hoặc màu sắc của lỗ hậu môn nhân tạo
- Hậu môn nhân tạo bị tắc hoặc phồng lên
- Phân lỏng trong hơn 5 giờ
- Không thể đeo túi trong 2 - 3 ngày mà không bị rò rỉ
- Bất kỳ điều gì bất thường khiến bạn lo lắng
Một nguyên tắc đơn giản là nên xả túi khi đầy khảng 1/3 đến 1/2 và cần thay túi trước khi nó bị rò rỉ. Các hệ thống túi hậu môn nhân tạo có thể sử dụng từ 1 ngày đến 1 tuần tùy loại, vui lòng đọc kỹ hướng dẫn sử dụng hoặc hỏi nhà cung cấp thiết bị y tế cho bạn.
Mở hậu môn nhân tạo là một sự thay đổi lớn trong cuộc sống và cần một thời gian để làm quen. Dù bạn có thể cảm nhận và nhìn thấy túi hậu môn nhân tạo trên cơ thể mình, nhưng không phải ai cũng để ý đến nó. Bạn không cần phải giải thích về hậu môn nhân tạo cho với mọi người, mà chỉ cần chia sẻ những gì bạn muốn.
Đối với một số người và các thành viên trong gia đình, hậu môn nhân tạo có thể gây lo âu, trầm cảm hoặc các vấn đề về lòng tự trọng. Nếu bạn hoặc người thân cảm thấy khó khăn trong việc thích nghi, hãy yêu cầu sự hỗ trợ tâm lý. Một lời giải thích đơn giản có thể chỉ là bạn đã trải qua phẫu thuật bụng. Ngoài ra, có thể cân nhắc tham gia vào một nhóm hỗ trợ để giúp bạn dễ dàng thích nghi hơn.
Tham khảo nguồn Johns Hopkins University